Milli kültürümüzün bir simgesi haline gelmiş orta oyunu kahramanı Karagöz’ün hayatları hakkında çok bilgi yoktur. Asıl adı Kambur Bâli Çelebi olan Karagöz, ilçemizin Karaoğlanlar köyündendir.

Sultan Orhan devrinde (1324-1362) Orhan Camii inşaatında demirci ustası olarak çalışmıştır. Cami inşaatında çalışan demirci ustası Kambur Bâli Çelebi (Karagöz) ile duvarcı ustası Halil Hacı İvaz (Hacivat) arasında geçen nükteli konuşmaları dinlemek isteyen işçilerişi gücü bırakıp onların etrafında toplanır, bu yüzden de inşaat yavaş ilerlermiş. Bu durumu öğrenen padişah her ikisini de idam ettirmiş. (Bir rivayete göre ise Karagöz idam edilmiş, Hacivat ise hacca giderken yolda ölmüştür.) Daha sonra çok pişman olan padişahı teselli etmek isteyen Şeyh Küşterî başından beyaz sarığını çıkarıp germiş ve arkasına bir şema (ışık) yakarak ayağından çıkardığı çarıkları ile de Karagöz ve Hacivat’ın tasvirlerini canlandırıp nükteli konuşmalarını tekrar etmiş. O tarihten sonra Karagöz oyunları değişik mekânlarda oynanmaktadır.

İlçemizde her yıl Haziran ayının üçüncü haftası Karagöz adına “Geleneksel Orhaneli Karagöz Kültür Şenliği” düzenlenmektedir. İlçemizin önemli dinlenme alanlarından olan piknik alanı da “Karagöz Mesire Alanı” adını taşımaktadır. Ayrıca ilçemizde bulunan şehirlerarası yolun en işlek yerinde büyük bir Karagöz Heykeli vardır.